Normal olarak erken ve fetüsün ana rahminde gelişmesi sırasında testislerin inmesi tamamlanır. Testisler, karın boşluğundan, kasık kanallarına, oradan da testis torbasına ulaşır. Yaklaşık olarak bezelye ya da bakla büyüklüğündeki testisler, yeni doğmuş erkek çocukların %90'ında testis torbasına inmiştir ve dokunmayla hissedilir. Ama yeni doğmuş erkek bebeğin %10'un da testislerin inişi henüz tamamlanmamıştır. Testislerin inişi doğumdan sonraki ilk yıl içinde tamamlanır. Doğumdan sonraki ikinci yıl başına kadar testislerin torbalarına inmemesi halinde (çocukların yaklaşık %l'in de görülür) testislerin yokluğundan ya da testis inişinin gecikmesinden söz edilir. Aksaklık çeşitli şekillerde kendisini belli eder. Bu şekiller aşağıda belirtilmiştir:
1. Testislerin karın boşluğunda kalması (kriptorkizm): Testislerin biri ya da her ikisi de elle hissedilemez. Çünkü, testislerden biri ya da her ikisi hala karın boşluğunda ya da karnın iç kısmındadır; testisler ya tek taraflı ya da çift taraflı olarak hiç yoktur.
2. Testislerin kasıkta oluşu: Testisler, batından geçip kasık kanallarında kalırsa, dokunmak suretiyle biraz güç de olsa hissedilebilir. Kasık bölgesinde elle hissedilebilen testisler, çocuk ancak beş yaşındayken ameliyatla torbalarına oturtulabilir.
3. Testislerin kayması: Eğer kasık kanalındaki testisler hareket ediyorsa, aşağıya doğru bastırılır ya da sperm iplikçiklerinin gerilmesiyle torbalara çekilir. Testis aşağıya kayar ve torbasına oturur. Bu durumda testis torbaları çoğu kez tam gelişmemiştir.
4. Testislerin yanlış yere yerleşmesi: Testisler, çok ender olarak iniş sırasında yanlış yola girip yanlış bir yere yerleşebilir.
5. Testislerin rakkas gibi sallanması: Normal olarak testis torbasına inen testis, belli koşullar altında testis kaldıran kas tarafından yukarıya doğru çekilir. Bu suretle, testis, kasık kanalıyla testis torbası arasında rakkas gibi sallanır. Testisin bu durumu çoğu kez iniş sırasında geçirdiği normal bir gelişim safhasına rastlar. Yani, bir bozukluk değildir ve bir tedavi gerektirmez.
Tedavi: Testislerin inişi sırasında oluşan aksaklıkların, yani testislerin karında, kasıklarda kalması ya da aşağıya kaydırılması zorunluğu gibi durumların tedavi edilmesi gerekmektedir. Çünkü, bu aksaklıklarda testis dokusu, daha sonraki döllenme yeteneğini kaybedecek kadar sakatlanabilir.
Aksaklığın tedavisi, ilk zamanlarda bir hormon küründen ileri gitmez. Bu tedavi yönteminde, plasentada salgılanan bir hormon, haftada iki kez, toplam olarak on ilâ on iki kez (ya da doktorun isteğine göre daha çok olabilir) enjekte edilir. Çoğunlukla hormon tedavisiyle, testislerin inişi tamamlanır. Hormon tedavisine tepki göstermeyen karında kalan testisler olduğu gibi, testis inişi tamamlanmazsa ameliyata başvurulması gerekir. Hormon tedavisi ve gerekli ameliyat için en uygun zamanın saptanması üzerinde bugün hâlâ değişik düşünceler ileri sürülmektedir.
Araştırma ve önerilere göre, tedaviye, çocuk üç yaşındayken başlamalı ve mümkün olduğu kadar 5-6 yaştan sonraya bırakılmamalıdır. Yani, testis inişinde görülen aksaklıklarda, tıbbi muayene ve kontrolün mümkün olduğu kadar erken başlatılması ana-babalara tavsiye edilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder